Marker Wadden
Paradijs voor vogels en vogelaars
Wandelen op een eiland dat nog niet zo lang op de landkaart staat? Het kan op de Marker Wadden, een paradijs voor vogels en vogelaars. Zandpaden en vlonderpaden brengen je naar verschillende uitkijkpunten.
| Afstand: | 2,5 km (korte wandelroute) en 6 km (lange wandelroute) |
| Duur: | 1 dag als je rustig de tijd neemt tijdens je bezoek |
| Beginpunt: | de aanlegplaats op het Haveneiland van de Marker Wadden |
| Eindpunt: | gelijk aan het beginpunt |
| Categorie: | dagwandeling |
‘God schiep de wereld, met uitzondering van Nederland. Dat liet hij namelijk aan de Nederlanders over.’ Deze bekende uitspraak is zonder meer pretentieus, maar zegt veel over de bewoners van de Nederlandse delta. Natuurgebied Marker Wadden is het nieuwste voorbeeld van een opmerkelijke drang om het landschap naar onze hand te zetten.
In dit gebied zou oorspronkelijk de Markerwaard komen. Voor deze inpoldering van het zuidwestelijke deel van het IJsselmeer werd onder meer de Houtribdijk van Enkhuizen naar Lelystad aangelegd. Toen hierdoor in 1975 een apart meer ontstond, kreeg dit de naam Markermeer, naar het voormalige eiland Marken dat nu een schiereiland is.
Maar de Markerwaard kwam er nooit. Intussen was er met het Markermeer wel een groot zoetwatergebied ontstaan met maar weinig leven. Om hier verandering in te brengen, ontstond het plan voor de Marker Wadden: een archipel van vijf eilanden voor natuur en recreatie. In 2021 is bekendgemaakt dat hier nog twee nieuwe eilanden bij komen.
De eilanden maken deel uit van Nationaal Park Nieuw Land. Het Haveneiland, het eerste eiland van de Marker Wadden, is in 2018 als enige geopend voor het publiek. Op de archipel hebben sindsdien de eerste pioniersplanten, insecten en vissen zich gevestigd. Ook strijken er steeds meer vogels neer om te broeden of aan te sterken voor de vogeltrek.
Voorzieningen en wandelroutes
Een veerboot brengt je vanaf de Bataviahaven in Lelystad naar het Haveneiland van de Marker Wadden. Bij de aanlegplaats ligt een kleine nederzetting, bestaande uit houten gebouwtjes voor de eilandwachters en een eilandpaviljoen. In een deel van de huisjes is het mogelijk om te overnachten. De nederzetting is overigens geheel zelfvoorzienend qua elektriciteit, gas, drinkwater en riolering.
Vanaf de nederzetting kun je kiezen uit een lusvormige korte wandelroute en lange wandelroute, waarbij de laatste in feite een wat langere lus is. Daarbij loop je over zandpaden en vlonderpaden. Deze brengen je onder meer langs uitkijktoren de Steltloper, verschillende vogelkijkhutten en het Noordstrand. Voor wie zwemkleding heeft meegebracht, is er ook een recreatiestrand in de buurt van de nederzetting.
Uitkijktoren de Steltloper
Uitkijktoren de Steltloper ligt op een verhoging in het landschap en is zelf ook nog eens 12 meter hoog. Daardoor krijg je hiervandaan een goed overzicht van het Haveneiland, wat handig is om je te oriënteren of vogels te spotten. Een stukje verderop kun je de andere eilanden zien liggen, die niet toegankelijk zijn voor het publiek.
Vogelkijkhut Lepelaar
Vogelkijkhut Lepelaar heeft uitzicht op een moerasachtig gebied aan de noordkant van het Haveneiland. Je komt er via een beschutte passage die ervoor zorgt dat je de vogels je niet verstoort. Een van de vele vogelsoorten die je hier kunt spotten, is de lepelaar. Bij mijn bezoek vlogen voortdurend boerenzwaluwen naar binnen en naar buiten. Ze waren druk bezig met een nestje in de kijkhut zelf.
Noordstrand
Het Noordstrand is een fijne plek om je wandeling te onderbreken. Je kunt er heerlijk naar de horizon turen. De golfjes die komen aanrollen, geven enigszins het gevoel dat je op een zeestrand bent.
Vogelkijkscherm Aalscholver
Vogelkijkscherm Aalscholver staat aan de rand van een grote waterpartij aan de noordoostkant. In het scherm zitten houten luikjes die je kunt openen voor een blik op het water.
Vogelkijkhut Duikeend
Vogelkijkhut Duikeend bevindt zich aan de oostkant, niet ver van de havenkom. Net als bij vogelkijkhut Lepelaar kom je er via een beschutte passage. Via een glazen scheidingswand die het water tegenhoudt, kijk je net over de waterlijn heen naar een kreek. Ik zag onder meer visdiefjes en achter de wand zwommen de visjes die ze natuurlijk maar al te graag uit het water wilden pikken.
Wandeltips
Maak eventueel een stop in de Bataviahaven
De Bataviahaven is een aangename plek om voor of na je bezoek een stop te maken. Er zijn volop horecagelegenheden met terrasjes en je kunt er turen naar de vele schepen die aankomen en vertrekken. Op loopafstand ligt bovendien een replica van de Batavia, een indrukwekkend VOC-schip dat een inkijkje geeft in de Nederlandse maritieme geschiedenis.
Ga in het voorjaar of in het najaar
Het voorjaar of het najaar zijn interessante periodes om te gaan. In het voorjaar kun je vooral in april en mei broedvogels tegenkomen. In het najaar vindt rond september en oktober de najaarstrek plaats. Bij de haven op het hoofdeiland kun je op een whiteboard aflezen welke (vogel)soorten onlangs waargenomen zijn. Op de website Waarneming.nl vind je een online overzicht.
Neem je verrekijker of telescoop mee
Vogels zijn de belangrijkste attractie van de Marker Wadden. Vergeet dus je verrekijker niet. Een exemplaar met een vergroting van 8 en een diameter van 42 mm (8×42) zal voor veel mensen voldoen. Een exemplaar van 10×30 is nog iets handzamer. Voor fanatieke vogelaars die vogels nog beter in beeld willen krijgen, is een telescoop op een statief een optie.
Mijn ervaringen
Het is een zonnige zomerdag. Mijn fantasie wordt geprikkeld als ik in de Bataviahaven inscheep voor de Marker Wadden. Dat doe ik namelijk op het zeilschip Abel Tasman, een driemaster. Het schip is vernoemd naar de Nederlandse ontdekkingsreiziger, Europese ontdekker van Nieuw-Zeeland. Eerder liep ik daar de avontuurlijke Abel Tasman Coast Track, langs gouden stranden en grillige granietkliffen.
Aan deze dag zit net zo goed een avontuurlijk tintje, alleen al vanwege de bijzondere veerboot. Vanaf het dek tuur ik naar de horizon en zie ik de Marker Wadden langzaam dichterbij komen: rijtjes gele duinen in het groene water van het Markermeer. Wat zal ik vandaag gaan ontdekken? Dat vraag ik me vol verwachting af als ik de aanlegsteiger op loop, terwijl de Abel Tasman het eiland weer verlaat.
Ook fijn: je loopt hier meteen op een zandpad. Ik volg het kronkelende pad de duinen in en sta opeens voor uitkijktoren de Steltloper. Aan de voet staat een groepje mensen rond een man met een telescoop. Wat valt er te zien? ‘Bij dat moerassige stuk kun je goudhaantjes zien’, verklaart hij. ‘Je moet wel goed kijken, want ze zijn erg klein.’ En zo maak ik mijn eerste vlieguren als vogelaar …
Tijdens deze dag zie ik onder meer aalscholvers, visdiefjes, zwaluwen, goudhaantjes, kemphanen, mogelijk een ijseend en vele andere vogels die ik nog niet weet te determineren. Ze vliegen in grote zwermen over en maken op het water een drukte van belang. Een ervaren vogelaar die ik tegenkom, vertelt me dat het hier helemaal spectaculair is tijdens de broedperiode en de najaarstrek. Ik moet dus echt nog eens terugkomen.
Aan het eind van de dag loop ik weer in de richting van de haven. De Abel Tasman ligt daar al te wachten. De masten steken boven het gouden zand uit tegen het decor van een blauwe lucht. Ik ga aan boord en raak in gesprek met andere bezoekers. Ze geven me de tip om eens te wandelen bij het Naardermeer, ook een mooie vogelplek. En zo ga ik naar huis met ideeën voor weer nieuwe avonturen …
Gelopen in 2019
Websites en gidsen
Website Natuurmonumenten
Op de website van Natuurmonumenten vind je nieuws en informatie over de Marker Wadden en de veerboot ernaartoe. Houd er rekening mee dat de veerboot in bepaalde periodes niet vaart. Verschillende boten worden bovendien ingezet als veerboot. Er is ook gedacht aan bezoekers met een eigen boot. Sommige bezoekers arriveren zelfs per kajak, wat ook wel een avontuurlijke optie is. Ten slotte is er een pagina met wandelmogelijkheden, inclusief een kaartje.
Zakgids Vogels van Nederland en België
De ideale vogelgids is toegesneden op onze contreien, overzichtelijk en vooral ook compact. De Zakgids Vogels van Nederland en België voldoet aan dit plaatje, zeker voor beginnende vogelaars. De tekeningen van de vogels zijn duidelijk en er is een beschrijving opgenomen die je helpt bij het herkennen. Handig zijn ook de data over wanneer je ze bij ons kunt verwachten.
