Gaasterland
Verrassend wandelen in Friesland
Gaasterland (Fries: Gaasterlân) is een streek in het zuidwesten van Friesland. Het is hier heerlijk wandelen langs fijne dorpjes en door oude bossen. Verrassend is het enigszins glooiende landschap dat bij het IJsselmeer uitmondt in ‘kliffen’. Onderweg lopen wolkenliefhebbers kans op de mooiste luchten.
| Afstand: | afhankelijk van de gekozen wandelroute |
| Duur: | afhankelijk van de gekozen wandelroute |
| Beginpunt: | Oudemirdum |
| Eindpunt: | gelijk aan het beginpunt |
| Categorie: | dagwandeling, kustwandeling |
Een goed uitgangspunt voor wandelingen is het dorpje Oudemirdum. Je vindt hier onder meer een bezoekerscentrum en de nodige horeca. Via een niet al te lange wandeling kom je bij het bos Elfbergen, waar je een pittoreske vijver vindt met een houten brug. Deze landschapselementen zijn in de crisis van de jaren dertig van de vorige eeuw aangelegd door werklozen. Vooral in de herfst is de vijver een prachtig plaatje.
Vanaf dit bos kun je vervolgens westwaarts lopen in de richting van het Rijsterbos. Langs het pad ernaartoe staat een stokoude linde solitair op een open veld. Het zou zomaar de Lindebaum kunnen zijn van het prachtige lied uit Schuberts Winterreise, bij voorkeur gezongen door bariton Dietrich Fischer-Dieskau. “Ich träumt’ in seinem Schatten / So manchen süssen Traum.”
In het Rijsterbos tref je meer monumentale bomen aan, onder meer twee beuken die met elkaar verstrengeld zijn. Hun bladerdak is met name in de zomer zo dicht dat er nauwelijks iets onder groeit. Via de Murnserleane, een statige laan, kom je uit bij het Mirnser Klif, waar je vanaf een verhoging uitkijkt op het IJsselmeer en met wat geluk op een levend wolkenschilderij. Ten slotte kun je langs een dijk weer de weg terug volgen naar Oudemirdum.
Wandeltips
Loop met de kleine wandelaars het kabouterpad
Voor de kleine wandelaars is er ook genoeg te beleven in Gaasterland. In het bos Elfbergen is namelijk een kabouterpad uitgezet. Houten kabouters en paddenstoelen langs het pad begeleiden je tijdens deze wandeling van ongeveer 1 km. Bij het bezoekerscentrum in Oudemirdum kun je de bijpassende kaboutermuts aanschaffen, evenals een kabouterboekje.
Mijn ervaringen
Het heeft even geduurd voor ik Friesland ontdekte als wandelbestemming. Ik was voor wandelingen in Nederland eigenlijk vooral op het midden en zuiden gericht. Maar op een mooie dag doet een advertentie op Marktplaats me naar het noorden afreizen, voor mij een reis van zo’n tweeënhalf uur. In een Fries stadje haal ik namelijk een trekharmonica op voor mijn nieuwe muzikale hobby.
Nadat ik heb aangebeld, word ik meteen op de koffie uitgenodigd. En zo kom ik niet alleen op een leuk gesprek over de geschiedenis van de trekharmonica – die door de eigenaar onder meer regelmatig is bespeeld op een skûtsje – maar ook over Friesland en de plaatselijke wandelmogelijkheden. “Gaasterlân is een mooi gebied. Misschien dat je daar eens moet gaan wandelen”, krijg ik als tip mee.
Het gebied ligt op de weg naar huis, wat goed uitkomt. Niet veel later sta ik dus bij het bezoekerscentrum in Oudemirdum, waar ik door een enthousiaste medewerkster op weg word geholpen. Ze wijst op de wandelknooppuntenkaart aan hoe ik een mooie luswandeling zou kunnen lopen. Die gaat dan van Oudemirdum naar het bos Elfbergen, het Rijsterbos, het Mirnser Klif en weer terug.
Uiteindelijk houd ik met mijn gps grofweg deze route aan. Daarbij geniet ik, omdat het herfst is, in het bos Elfbergen eerst volop van de (herfst)kleuren. Alle kleurschakeringen zijn aanwezig, van het blijvende donkergroen van een naaldboom tot het dieprood van een rode beuk die nog in het blad staat. Krentenbomen springen eruit met hun opvallend lichtgele herfstblad.
Boven aan de hemel bevindt zich een dik pak wolken. Het zorgt ervoor dat het licht wordt gefilterd, wat het landschap voor mijn gevoel typisch de tinten geeft die passen bij de Lage Landen in het najaar. In de buurt van het Rijsterbos klaart de lucht enigszins op, maar door de laagstaande zon krijgen de overgebleven wolken een warme gloed. Het is net een schilderij van een Hollandse meester.
In het Rijsterbos verwonder ik mij over de sporen die verwijzen naar het verleden, zoals de plek waar een zogeheten steenkist uit de trechterbekercultuur heeft gestaan. Ik geniet ook van een stille plek waar twee oude beuken staan die de tand des tijds hebben doorstaan. Dat is bijzonder als je beseft dat de Tweede Wereldoorlog tal van sporen heeft nagelaten in dit bos.
Ik wandel verder naar het Mirnser Klif. Daar zijn tientallen kitesurfers in de weer. Hun kleurrijke kites steken af tegen de lucht die steeds verder betrekt. Uiteindelijk komt een enorm buienfront vanaf het IJsselmeer mijn kant op. Via een dijk loop ik daarom maar weer terug naar Oudemirdum, waarbij ik pal boven het dorp nog een enorme vuurrode maan zie opkomen. Net op tijd ben ik terug als het plots begint te gieten.
Gelopen in 2020
Websites, reisgidsen en taalboeken
Website Nationaal Landschap Zuidwest Fryslân
Op de website van het Nationaal Landschap Zuidwest Fryslân vind je de belangrijkste informatie voor bezoekers. Zo staan hier de actuele openingstijden van het bezoekerscentrum in Oudemirdum. Je kunt daar voor je op pad gaat ook een wandelknooppuntenkaart van de regio aanschaffen. Ook kun je meer lezen over het landschap en hoe dit zich heeft ontwikkeld.
111 plekken in Friesland die je gezien moet hebben
Een mooie ontdekking: deze gids stond in het boekenkastje dat mijn B&B in Friesland had ingericht voor gasten. 111 plekken in Friesland die je gezien moet hebben is een boek dat kan dienen als inspiratiebron voor je vele volgende bezoeken aan Friesland. Het is geschreven in een prettige stijl en de auteur laat duidelijk zijn kennis van en waardering voor Friesland blijken.
Taalboeken over het Fries
Natuurlijk kun je als bezoeker in Friesland terecht met het Nederlands. Maar het is natuurlijk mooi als je wat meer begrijpt van de Friese taal. Daarvoor kun je onder meer gebruikmaken van een handzame taalgids of een minicursus in boekvorm. Voor wie hier nog dieper in wil duiken: de culturele organisatie Afûk biedt cursussen Fries aan om de taal te leren verstaan, spreken en schrijven.
